Spikomel już nie taki bardzo tajemniczy

Autor: Tomasz Singer

spikomel

 W 2021 roku na podstawie fragmentu żebra z kolcami opisany został rodzaj Spicomellus ze środkowej jury Maroka.  Był to pierwszy i jedyny do tej pory znany przedstawiciel dinozaurów pancernych z Afryki.

Szukając odpowiedniej ilustracji dotyczącej okazu typowego rodzaju Spicomellus w necie, gdy przygotowywałem artykuł o dinozaurach pancernych Gondwany, natrafiłem na znacznie więcej kości, które można mu było przypisać, m. in. to nieomal kompletne kolczaste żebro. To skusiło mnie do zrobienia nowej bardziej wiarygodnej rekonstrukcji ciała tego dinozaura. Pierwszą wykonałem kilka miesięcy po ogłoszeniu odkrycia tego nowego rodzaju. Była ona hipotetyczna, bardzo wydumana, choć oparta o pewne powiązania u pokrewnych tyreoforów. 

Zaprezentowane kości dawały lepszy obraz potencjalnego wyglądu spikomela (kolczatnika pl.). Podstawą do uznania ich za należące właśnie do tego rodzaju były kolce na tarczkach. Jest ich kilka typów na ogół są dość krótkie, na szerokiej płytce kostnej. Pokrywać mogły powierzchnie krzyżową od góry, a także kończyny i ogon z boku. Znane są też długie kolce na mniejszych platformach. Najbardziej dziwny ma na podstawie wgłębienie i musiał być na czymś osadzony. Dużo wskazuje na to, że był to wyrostek przedpanewkowy kości biodrowej. Inny nisko pochylony nad swą tarczką musiał raczej leżeć na mięśniu nogi, w tylnej części kości biodrowej. Występują też dość długie kolce na okrągłej platformie, które mogły mieścić się na grzbiecie (na ilustracji schematu połączenia żebra z kręgiem). Przypisać można mu dwa typy kolców szyjnych i duży kolec na ogonie.

 

Wykorzystując to wszystko, opierając się na zmodyfikowanej wersji szkieletu Stegouros, wydłużając tylko ogon i zmieniając proporcje kończyn na wolniejszy styl poruszania się, mogłem nanieść znane elementy. Tak powstała nowa wersja bardziej wiarygodna z lepszym dobraniem barwy, aby miały jeszcze bardziej charakter odstraszający. Szacuje się długość kolczatnika na co najmniej 3 m długości. Takie mocne uzbrojenie wskazywałoby na zagrożenie ze strony dużego drapieżnego  współwystępującego z nim dinozaura. Mógł to być Afrovenator, ze środkowej jury Nigru lub jego jakiś kuzyn. Znane są zęby sporego teropoda z tej okolicy. Być może dlatego, znany z tej samej formacji, nowy duży przedstawiciel stegozaurów o nazwie Thyreosaurus (tarczowy jaszczur) posiadał na bocznych powierzchniach grzbietu płaskie osteodermy. Znalezienie większej liczby kości naszego bohatera pozwoli nam na dokładne usadowienie go na drzewie rodowym dinozaurów. Być może spikomel był wczesnym przedstawicielem Parankylosauria lub jeszcze prymitywniejszym członkiem dinozaurów pancernych, przed rozejściem się na dwie główne linie rozwojowe, ewentualnie mógł być też bazalnym ale dziwacznym reprezentantem kladu Thyreophora.